محيط زيست طبيعي تأثير شگرفي بر روح و روان آدمي دارد. محيط پاک و آراسته و
خرّم، زندگي را شاداب و معطر مي سازد. شنيدن آواز روح بخش پرندگان، ترنم
لطيف جويباران، آهنگ دلرباي چشمه ساران، صفاي سبز سبزه زاران، نسيم لطيف
کوهستان، رقص دلنشين درختان و زيبايي شهر و ديار، همه و همه تأثير اعجاب
انگيزي بر زندگي و حيات انسان دارند. هر کسي از تماشاي چنين منظره هاي
زيبايي احساس آرامش و نشاط کرده و امنيت و آسايش را در حيات خويش لمس مي
کند. بر عکس، آسيب رساندن به محيط زيست و نابودي طبيعت باعث وارد آمدن
صدمات و زيان هاي جبران ناپذيري به بشريت مي شود. افسردگي و افزايش بيماري
هاي روحي و رواني انسان امروز بدون ارتباط به آسيب رساندن به محيط زيست
نيست. هيچ کس نمي تواند منکر بشود که تخريب محيط زيست تأثير منفي بر شيوه
رفتار آدميان مي نهد، و اثرات ويرانگري بر اخلاق فردي و جمعي جامعه بشري
بر جاي مي گذارد. امام خميني(ره) در مورد تأثير محيط زندگي بر شخصيت آدمي
مي نويسد: «محيط تربيت، شخصيت مربي، رفيق هم نشين، اثرات شگفت آوري دارند
که همه آن را مشاهده مي کنند.» قرآن کريم درباره اثر طبيعت مي فرمايد:
«سرزمين پاکيزه، گياهش به فرمان پروردگار مي رويد؛ اما سرزمين هاي بد
طينت[و شورهزار]، جز گياه ناچيز و بي ارزش، از آن نمي رويد.» از اين آيه
مبارک استفاده مي شود همان طور که طبيعت و سرزمين پاک در رشد و پرورش
بهينه گياهان مؤثر است، در رشد و تکامل انسان نيز مؤثر مي باشد، و همان
گونه که از زمين هاي شوره زار جز گياهان بي ارزش نمي رويد، محيط آلوده نيز
تأثير منفي و اثرات زيانباري بر تربيت انسان دارد.
امام علي(ع) درباره اثر طبيعت بر انسان فرموده است: «از سرما در آغاز
آن(فصل خزان) پرهيز کنيد و در پايان آن(فصل بهار) به پيشواز آن بشتابيد؛
زيرا سرما بر بدن ها همان تأثير را مي گذارد که بر درخت ها؛ اوّل آن
سوزاننده و نابود کننده است، و پايان آن روياننده و شکوفا کننده.» کلام
امام درباره تأثير طبيعت بر جسم و جان آدمي بسيار روشن و صريح است و همان
سان که طبيعت بر جسم و بدن اثر گذار است، بر روح و روان بشر نيز اثر گذار
مي باشد. امروزه هيچ کس نمي تواند نقش زيانبار جنگ هاي بينالمللي و
منطقهاي را در تخريب محيط زيست و اثرات سوء آن ها را بر زندگي انسان ها
منکر شود. جوامعي که محيط زندگي آن ها در اثر جنگ و تخريب نابوده شده است،
ساکنان آن ها دچار انواع بحران هاي رواني و جسمي شدهاند. افغانستان يکي از
جوامعي است که جنگ، تأثير عميقي بر زندگي مردم گذاشته است؛ چنان که
پژوهشگران مرکز کنترل و جلوگيري از بيماري يک سازمان تحقيقاتي پزشکي مستقر
در آتلانتاي آمريکا در گزارش خود گفتهاند: «از هر سه شهروند افغانستان که
پانزده سال يا بيشتر سن دارند دو نفر نشانه هاي افسردگي و ساير ناراحتي
هاي رواني را از خود بروز مي دهند.» باربارا لوپز کاردوزو، از نويسندگان
اين گزارش، گفته است: «در ميان شهروندان افغانستاني ميزان بالايي از
افسردگي، اضطراب و نگراني ناشي از ضربات رواني مشاهده مي شود.» اين گزارش
به خوبي اثرات سوء تخريب طبيعت و تأثير نابساماني هاي اجتماعي را که بر اثر
جنگ در اين کشور به وجود آمده است، نشان مي دهد و اثرات سوء و زيانبار
جنگ را که يکي از عوامل تخريب محيط زندگي انسان است را بيان مي دارد.
